بررسی عناصر بی جان در نقوش ایرانی اسلامی از آغاز تا دوره سلجوقی- پروژه عملی: «تولد دوباره»

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری
  • نویسنده مونا هنرمند
  • استاد راهنما محمد کاظم حسنوند
  • تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
  • سال انتشار 1390
چکیده

هنر نقاشی ایران طی شش قرن اول هجری آثار به جا مانده گوناگون و فراوانی دارد که پژوهش گران کمتر به آن ها پرداخته اند و آثار نقاشی این دوران را به خوبی یادآور نشده اند، به همین جهت موضوع این پایان نامه در این راستا خواهد بود تا آثار هنری این برهه ی ارزشمند بررسی شود. نقوش بی جان به عنوان بخش مهمی از عناصر به-کار رفته در نقوش این دوران تحلیل می شوند تا اهمیت حضورشان در نقاشی و جایگاه فرهنگی آن ها روشن شود. ویژگی شاخصی که در آثار این دوران دیده می شود این است که گاهی عنصر بی جان موضوع اصلی نقاشی نیز قرار گرفته و نشان دهنده دگرگونی هایی در جهان بینی این دوران است و زمینه دگرگونی های بعدی در فرهنگ و هنر ایران بوده است. از جهتی در آن دوران نوع آثار هنری نشان دهنده رواج هنر غیر درباری در کنار هنر درباری است. نقوش بی جان در آثار دوره امویان که بیش تر از دیوارنگاره کاخ ها به دست آمده نشانگر سبکی التقاطی از ایران و روم است، در دوره عباسی و سامانی شاهد تعداد زیادی نقاشی بر سفال هستیم و تعداد محدودی دیوارنگاره، که سفالینه ها بیش تر بازتابی از هنر غیر درباری و دیوارنگاره ها روایت گر هنر درباری هستند. در این دوره تعداد زیادی نگاره با موضوع عنصر بی جان نقش یافته است. از دوران آل بویه و غزنویان، آثار قابل بررسی مناسب به تعداد کمی یافت شد. در نهایت دوره سلجوقیان که گوناگونی آثار هنری بسیار است وتنوع شیوه ها و بستر های هنری در زمینه نقاشی چشمگیر است. در این پایان نامه سعی بر این است که به وسیله نقاشی های به جامانده از سده های یکم تا هفتم هجری و بررسی نقوش بی جان به عنوان بخش مهمی از عناصر به کار رفته در آن ها، چگونگی دید زیبایی شناسانه هنرمندان و سیر هنر نقاشی در آن دوران مهم را دریافت، زمانی که در بررسی ها عموماٌ مغفول واقع شده. شیوه ی پژوهش در این مقاله توصیفی، تحلیلی می باشد نمونه هایی از آثار به جا مانده، از لحاظ زیبایی-شناختی و محتوایی بررسی می شوند. از مهم ترین نکاتی که در این مقاله به دست آمد؛ عمومیت یافتن هنر و پیشرفت هنر غیر درباری در کنار هنر درباری است و دیگر ارتباط تنگاتنگ هنر و ادبیات است و عناصری که از ادبیات به هنرهای تجسمی راه یافته اند و بسیار تصویر شده اند. حضور و عدم حضور عناصر بی جان نشانگر نوع جهان بینی و دیدگاهی نو از هستی است که در قرن سه و چهار هجری قمری در جامعه عمومیت پیدا می کند عناصر بی جان در دیوارنگاره ها بازتابی از جریان ها و موضوع های مورد توجه در دربار است. در سفالینه ها بازتابی از نمادها، اسطوره ها و اندیشه دوران است و کتاب آرایی ها نشانگر عناصر بی جان روزمره و مورد استفاده در آن دوران و در خدمت روایتگری می باشند.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مراکز آموزشی طوس از آغاز دوره اسلامی تا استیلای مغول

در بررسی تاریخ آموزش و پرورش در سرزمین های اسلامی به نواحی و شهرهاییبر می خوریم که با وجود شهرت و کثرت علمای منسوب به آن اطلاع چندانی ازوضع علمی آنها در دست نیست . از جمله آنها ناحیه طوس است که به رغماهمیت مذهبی و برخاستن علما و دانشمندان بزرگی از آنجا چون شیخ طوسی،ابوحامد غزالی، ابن حمزه طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی و ... تا کنون بررسیدقیقی درباره آن انجام نیافته ا ست. یکی از جنبه های ناشناخته ط...

متن کامل

تلألؤ شعارهای شیعی بر آثار چوبی دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری

دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی به‌جای‌مانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبه‌هایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گسترده‌تر این آثار را موجب می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دور...

متن کامل

مبلمان ایرانی در دوره اسلامی: از سلجوقیان تا زندیان

این مقاله پژوهشی پیرامون مبلمان ایرانی در دوره اسلامی از برآمدن سلجوقیان تا پایان زندیان و آغاز قاجاریان است. هدف پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های متفاوت مبلمان ایرانی، با تمرکز بر تخت و صندلی، و بیان دگرگونی‌های آن در این دوره است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف پژوهشی توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت کیفی و اکتشافی و شیوه گرد‌‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای و میدانی است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه آثار بر‌جای ...

متن کامل

عناصر و نقوش تزیینی ظروف سفالی دوره سلجوقی

سفال یکی از قدیمی ترین یادگارهای فرهنگی و از جمله مدارک موجود برای اثبات غنای فرهنگی و هنری هر تمدنی می باشد. با توجه به اهمیت این هنر و سابقه تاریخی و فرهنگی آن در ایران و قدمتی که به اندازه ی تاریخ ایران دارد، نیازمند شناخت و توجه بیشتری است. دوره ی سلجوقی در ادوار اسلامی، اوج کمال و پیشرفت هنر سفالگری محسوب می شود و ظروف سفالی این دوره با توجه به فرهنگ و اعتقادات مذهبی، اجتماعی، سیاسی و عوا...

15 صفحه اول

مراکز آموزشی طوس از آغاز دوره اسلامی تا استیلای مغول

در بررسی تاریخ آموزش و پرورش در سرزمین های اسلامی به نواحی و شهرهاییبر می خوریم که با وجود شهرت و کثرت علمای منسوب به آن اطلاع چندانی ازوضع علمی آنها در دست نیست . از جمله آنها ناحیه طوس است که به رغماهمیت مذهبی و برخاستن علما و دانشمندان بزرگی از آنجا چون شیخ طوسی،ابوحامد غزالی، ابن حمزه طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی و ... تا کنون بررسیدقیقی درباره آن انجام نیافته ا ست. یکی از جنبه های ناشناخته ط...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023